دکتر مهرداد شریفی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و رئیس مرکز بهداشت استان در گفت‌وگو با وب‌دا خوزستان، با هشدار نسبت به افزایش موارد سوءتغذیه در میان کودکان و نوجوانان، تأکید کرد: تداوم این وضعیت می‌تواند آثار جبران‌ناپذیری بر سلامت، رشد جسمی، ذهنی و حتی آینده شغلی و اقتصادی افراد در بزرگسالی برجای بگذارد.

وی با اشاره به خدمات مراقبتی نظام سلامت در این زمینه، اظهار داشت: تمامی کودکان از بدو تولد تا پنج‌سالگی در ۱۶ نوبت مورد مراقبت و پایش رشد قرار می‌گیرند. در این مراقبت‌ها اندازه‌گیری وزن و قد انجام و شاخص‌های رشد کودک با منحنی‌های استاندارد مقایسه می‌شود. کودکانی که وزن به سن، قد به سن یا وزن به قد پایین‌تری دارند، به‌ترتیب به‌عنوان کم‌وزن، کوتاه‌قد یا لاغر شناسایی و تحت مراقبت ویژه قرار می‌گیرند.

دکتر شریفی خاطرنشان کرد: پایش روزانه برای شناسایی کودکان دچار سوءتغذیه و اجرای برنامه‌های تغذیه‌ای تقویتی در مراکز بهداشتی سراسر استان به‌صورت مستمر انجام می‌شود. در شش‌ماهه نخست امسال، از مجموع حدود ۳۰۷ هزار کودک زیر پنج‌سال در حوزه جغرافیایی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، تعداد ۳۰۵ هزار و ۱۳۸ کودک حداقل یک‌بار خدمات مراقبتی لازم را در مراکز جامع سلامت، پایگاه‌های سلامت شهری یا خانه‌های بهداشت روستایی دریافت کرده‌اند.

رئیس مرکز بهداشت استان خوزستان با اشاره به استمرار روند شناسایی و مراقبت از کودکان دچار سوءتغذیه گفت: غربالگری این کودکان توسط بهورزان در روستاها و مراقبین سلامت در شهرها انجام می‌شود. این غربالگری‌ها در ۱۶ نوبت، از بدو تولد تا پنج‌سالگی، در خانه‌های بهداشت روستایی یا پایگاه‌های سلامت شهری صورت می‌گیرد. پس از شناسایی موارد مشکوک، کودک به پزشک مرکز و در صورت وجود کارشناس تغذیه، به این کارشناس ارجاع داده می‌شود تا اقدامات درمانی و مراقبتی لازم انجام گیرد.

وی با تأکید بر نقش خانواده در بهبود تغذیه کودکان افزود: آموزش مادران و والدین یکی از اولویت‌های اصلی تیم سلامت است. در این آموزش‌ها، مصرف مکمل‌ها به‌ویژه در کودکان زیر دو سال، نحوه مقوی و مغذی کردن غذای کودک و اصلاح رفتارهای تغذیه‌ای خانواده مورد تأکید قرار می‌گیرد.

دکتر شریفی، فقر مالی و فقر فرهنگی را از مهم‌ترین علل بروز سوءتغذیه در کودکان عنوان کرد و گفت: فقر مالی و بیکاری به‌طور مستقیم بر دسترسی خانواده‌ها به مواد غذایی با کیفیت تأثیر می‌گذارد، در حالی که فقر فرهنگی ناشی از پایین بودن سطح سواد سلامت است؛ به‌گونه‌ای که حتی خانواده‌های متمکن نیز ممکن است به‌دلیل آگاهی پایین، از مواد غذایی نامناسب و فاقد ارزش تغذیه‌ای استفاده کنند.

وی افزود: سهم ژنتیک در بروز سوءتغذیه اندک است و تنها درصد بسیار کمی از موارد کوتاه‌قدی، ناشی از سوءتغذیه ژنتیکی است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در ادامه، مصرف منابع پروتئینی مانند گوشت، حبوبات، تخم‌مرغ، شیر، لبنیات و مغزها (آجیل) را در رشد و سلامت کودکان بسیار مؤثر دانست و خاطرنشان کرد: مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها نیز به‌دلیل دارا بودن ریزمغذی‌ها، در تکمیل رژیم غذایی سالم نقش حیاتی دارد.

دکتر شریفی تأکید کرد: تداوم سوءتغذیه در دوران کودکی موجب کاهش قدرت یادگیری، افت ضریب هوشی و کاهش تمرکز در سنین مدرسه می‌شود. به‌علاوه، نوجوانان مبتلا به سوءتغذیه معمولاً دچار ضعف جسمی، خستگی مفرط، کاهش ایمنی بدن، ابتلای مکرر به بیماری و غیبت از تحصیل هستند.

رئیس مرکز بهداشت استان خوزستان در پایان، با هشدار نسبت به آثار تداوم سوءتغذیه دوران نوجوانی در بزرگسالی گفت: مادران بارداری که خود دچار سوءتغذیه هستند، در معرض خطر زایمان نوزادان کم‌وزن و افزایش احتمال مرگ مادر و نوزاد قرار دارند. این وضعیت همچنین موجب ضعف سیستم ایمنی، بیماری‌های مکرر، کاهش بهره‌وری، افزایش غیبت از کار و در نهایت افت تولید و درآمد ناخالص ملی می‌شود.