تحلیل ناگفتهای از فلسفه قیام سید الشهدا (ع)
عاشورا از منظر سیاسی/ نه به یزید، نقطه آغاز قیام

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مهدی شفیعی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفتوگو با وبدا خوزستان گفت: در بررسیهای تاریخی واقعه عاشورا، به ندرت به نقطه آغازین این قیام و ریشههای سیاسی آن پرداخته شده است. در این میان، طیف وسیعی از دیدگاهها حول محور فلسفه قیام امام حسین (ع) وجود دارد که از سیاستزدایی عاشورا تا تفسیرهای صرفاً عرفانی را شامل میشود.
بیعت اجباری، جرقهای در مدینه
حجت الاسلام شفیعی افزود: ماجرای عاشورا از مدینه آغاز میشود، جایی که یزید به ولید بن عتبه، فرماندار وقت مدینه، دستور میدهد تا از شخصیتهای برجسته شهر از جمله امام حسین (ع) و عبدالله بن زبیر بیعت بگیرد. ولید بن عتبه با مشورت مروان بن حکم، تصمیم میگیرد شبانه امام حسین (ع) را به دارالعماره احضار و از ایشان بیعت بگیرد.
وی ادامه داد: امام حسین (ع) با هوشمندی در پاسخ به این درخواست، ولید را قانع میکند که بیعت گرفتن در شب فایدهای ندارد و مردم باید از این امر آگاه باشند. ایشان پیشنهاد میکنند که صبح روز بعد در حضور مردم بیعت انجام شود.
وی ادامه داد: امام حسین (ع) با هوشمندی در پاسخ به این درخواست، ولید را قانع میکند که بیعت گرفتن در شب فایدهای ندارد و مردم باید از این امر آگاه باشند. ایشان پیشنهاد میکنند که صبح روز بعد در حضور مردم بیعت انجام شود.
اهمیت بیعت در تاریخ و اسلام
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی اهواز خاطرنشان کرد: مسئله بیعت در تاریخ، به ویژه در صدر اسلام، از اهمیتی اساسی برخوردار بوده است. در واقعه غدیر خم نیز، پیامبر اکرم (ص) پس از تعیین حضرت علی (ع) به عنوان جانشین خود، از مردم میخواهند که با ایشان بیعت کنند.
حجت الاسلام شفیعی یادآور شد: بیعت در واقع پیمانی میان حاکم و مردم است که بر اساس آن، مردم حاکمیت فرد یا گروهی را به رسمیت میشناسند. این پیمان در اسلام به سه دسته بیعت الاتباع (پیمان به اطاعت از دستور)، بیعت الجهاد (پیمان برای جنگ) و بیعت الامامه (پیمان برای پذیرش حاکمیت) تقسیم میشود.
حجت الاسلام شفیعی یادآور شد: بیعت در واقع پیمانی میان حاکم و مردم است که بر اساس آن، مردم حاکمیت فرد یا گروهی را به رسمیت میشناسند. این پیمان در اسلام به سه دسته بیعت الاتباع (پیمان به اطاعت از دستور)، بیعت الجهاد (پیمان برای جنگ) و بیعت الامامه (پیمان برای پذیرش حاکمیت) تقسیم میشود.
چرا یزید خواهان بیعت امام حسین (ع) بود؟
وی بیان داشت: در آن زمان، یزید در حال تثبیت حکومت خود بود و برای مشروعیت بخشیدن به حکومتش، به دنبال بیعت شخصیتهای برجسته و مورد احترام مردم بود. بیعت امام حسین (ع) و عبدالله بن زبیر به منزله گامی مهم در جهت کسب مشروعیت برای یزید تلقی میشد.
نه به یزید، آغاز مسیری پرماجرا
حجت الاسلام شفیعی گفت: امام حسین (ع) با رد بیعت یزید، عملاً در برابر ظلم و ستم و انحراف از مسیر اسلام ایستادگی کرد. این نه، نقطه عطفی در تاریخ رقم زد و زمینهساز قیامی شد که تا ابد در تاریخ بشریت ماندگار خواهد ماند.
فلسفهای ریشهدار در سیاست
وی عنوان کرد: با در نظر گرفتن این وقایع، میتوان گفت که فلسفه قیام امام حسین (ع) عمیقاً سیاسی است. نقطه آغاز این قیام نیز به مسائل سیاسی و تلاش یزید برای تحکیم قدرت خود از طریق بیعتگیری از شخصیتهای مخالف برمیگردد.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مهدی شفیعی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطرنشان کرد: این تحلیل، ناگفتهای از فلسفه عاشورا را آشکار میکند که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. فهم این بعد از واقعه عاشورا، درک عمیقتر از انگیزهها و پیامدهای این قیام را به ارمغان خواهد آورد.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مهدی شفیعی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطرنشان کرد: این تحلیل، ناگفتهای از فلسفه عاشورا را آشکار میکند که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. فهم این بعد از واقعه عاشورا، درک عمیقتر از انگیزهها و پیامدهای این قیام را به ارمغان خواهد آورد.