تاریخچه دانشگاه جندی شاپور اهواز:

 

در شمال غربی خوزستان در دوره ساسانی، شهر بزرگ و آبادی با کشتزارهای زیبای نیشکر، جویهای روان و باغهای خرم، قرار داشت که گذشته از زیبائی، یکی از بزرگترین مراکز علمی و فرهنگی زمان خود به شمار می‌رفت، نام این شهر جندی‌شاپور بود که به واسطه دانشکده پزشکی و بیمارستان معروفش، در جهان آنروز آوازه‌ای به سزا کسب کرده و از هر سو دانشمندان و دانش‌پژوهان را بسوی خود فرا می‌خواند.

 

بنیانگذاردانشگاه  جندی‌شاپور:

 

بنیان این شهر را شاپور اول فرزند اردشیر بنا نهاد. جندی‌شاپور را آنگونه که مورخین نوشته‌اند یکی از نواحی هفتگانه خوزستان می‌دانستند که از ابتدا (اهواز) مرکز آن استان به شمار می‌رفته است، و در دوره شاپور دوم، جندی‌شاپور پایتخت دولت ساسانی و مرکز ولایت خوزستان گردید.

 

چگونگی گزینش نام جندی‌شاپور:

وقتی شاپور در جنگ با والرین قیصر دوم، پیروز گشت و بر انطاکیه (یکی از شهرهای ترکیه فعلی) دست یافت، آن آنرا (وه اندیو شاپور) نامید یعنی (به از انطاکیه، شاپور) و به عبارت روانتر (شهر شاپور بهتر از انطاکیه) می‌باشد و بعدها به گویش‌های جندی‌شاپور یا گندی‌شاپور ادا گردید.

شکوفائی جندی‌شاپور:

بی‌شک بهترین دوره‌ای که جندی‌شاپور بخود دیده عصر نهضت فرهنگی ایران، یعنی دوره انوشیروان است. آنگونه که برخی از مورخین نوشته‌اند، خسرو انوشیروان علاقه فراوانی به علم و دانش از خود نشان می‌داد و همین انگیزه اصلی وی در گرد‌آوری دانشمندان و پزشکان شایسته آنزمان بوده است. در زمان او دانشگاه جندی‌شاپور به پیشرفتهای شایانی نائل آمد و هم به دستور او بود که برزویه طبیب با جمعی از پزشکان ایرانی جهت دستیابی به کتابهای طب هندی به هندوستان سفر کردند. بدون شک این سفر که با دانشگاه جندی‌شاپور بستگی داشته، برای این مرکز علمی و دانش آموختگان آن آغاز رویدادهای با ارزشی بوده است.

 در برخی از کتب تاریخی، از مجالس امتحانی سخن رفته است که بویژه در دوره خسرو برای آزمایش پزشکان و صدور اجازه نامه طبابت برپا می‌شده، در تاریخ‌الحکماء شرح یکی از این نشست‌ها را ذکر کرده‌اند که از آن بعنوان اولین کنگره پزشکی جندی‌شاپور می‌توان نام برد.

 

 بیمارستان جندی‌شاپور و رسالت آن:

 به دستور انوشیروان، در جوار دانشکده پزشکی، ضرورتاً بیمارستانی نیز تأسیس گردید. جرجی زیدان (نویسنده مسیحی عرب) در این مورد می‌نویسد: خسرو انوشیروان در جندی‌شاپور برای معالجه بیماران و آموزش پزشکی، بیمارستان جندی‌شاپور را دایر نمود و از هندوستان و یونان پزشکانی استخدام کرد تا در آنجا طب هندی و طب یونانی (بقراطی) تدریس کنند، درنتیجه ایرانیان دارای دو رشته پزشکی شدند و بیمارستان جندی‌شاپور شهرت بی‌نظیری در دنیای آنروز پیدا کرد. جرجی زیدان تحت عنوان (بیمارستانهای اسلام) می‌نویسد: بیمارستان کلمه‌ای فارسی است و به معنای محل بیماران می‌باشد. در دوره تمدن اسلامی، بیمارستان مشتمل بر مدارس طب هم بوده و همانجا درس طب می‌خواندند و عملاً از بیماران معاینه و شناسائی می‌نمودند. عربها ایجاد بیمارستان را از ایرانیان آموختند و همانند بیمارستان جندی‌شاپور که بزرگترین بیمارستان پیش از اسلام بود، بیمارستان‌هائی در نقاط مختلف ممالک اسلامی دائر کردند.

 

تأثیر و نفوذ جندی‌شاپور در جهان اسلام:

 علی‌رغم رکودی که در دوره حکومت عباسی گریبانگیر جندی‌شاپور گردید و آثار ظاهری آن از میان رفت لیکن نفوذ معنوی جندی‌شاپور در تمام دوره‌های اسلامی بخوبی مشهود است زیرا دانشکده پزشکی و بیمارستان آن به منزله پایه و اساسی گردید که مؤسسات مشابه اسلامی بر آن قرار گرفت. در فرهنگ اسلام نیز آثار دانشمندانی که در آنجا پرورش یافته بودند. در بنیان نهادن پایه‌های علمی اسلام سعی و کوشش فراوان نموده‌اند.

 برخی از مورخین نوشته‌اند که فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بعضاً به جزیرة‌العرب رفته و در نهضت اسلامی که پایه آن بر عدل و یگانه‌پرستی بود پیشقدم شده‌اند، می‌گویند طبیب مخصوص حضرت محمد (ص) از این دانشگاه بوده و نیز نوشته‌اند که شهرت حقیقت گوئی در جلسات درس بحث این دانشگاه بحدی بوده که حضرت علی (ع) را به منظور استادی نامزد نموده‌اند ولی بعلل وظایف خطیری که آن حضرت به عهده داشتند، دانشگاه جندی‌شاپور از این افتخار محروم مانده است. بطور یقین علم پزشکی در دره اسلام پیشرفت زیادی نمود و پزشکان پرآوازه‌ای از بین مسلمانان به پا خاستند، لیکن این حقیقت را باید پیوسته بخاطر داشت که مهمترین منابعی که میراث چندین هزار ساله بشر را در این علم به مسلمانان انتقال داد، کتب و آثار گرانبهائی بود که در نتیجه تکاپوی چندین صد ساله پزشکان دانشمند از جوامع مختلف ایرانی، یونانی، هندی و سریانی در جندی‌شاپور جمع‌آوری و تدوین شده بود. تأسیس بیمارستان در بغداد در زمان خلیفه هارون‌الرشید تقلید کاملی از بیمارستان جندی‌شاپور بود و زیر نظر همان جندی‌شاپور اداره می‌شده است.

 نخستین کتابهائی که در علم پزشکی به زبان عربی تألیف و ترجمه گردید بوسیله این دسته از پزشکان جندی‌شاپور بود. بسیاری از داروها و گیاهان داروئی در کتب پزشکی تازی، با همان نامهای ایرانی خوانده می‌شده، امروز هم در زبان عربی قسمت عمده آنها دارای اسامی فارسی است، بدون شک سبب این امر آن است که ماخذ اصلی اینگونه کتابها، آثار مشابه ایرانی بوده که در جندی‌شاپور وجود داشته است و چون نخستین مؤلفین این کتب از پزشکان جندی‌شاپور و به زبان فارسی آشنا بوده‌اند از این رو بسیاری از اصطلاحات و تعبیرات بهمان شکل اصلی در آنها راه یافته و به جا مانده است.

 تفسیر آرم دانشگاه:

 عنصر اصلی نشانه برگرفته از فرم‌های تزئینی آجری که در بناهای معماری منطقه وجود دارد. در منطقه جنوب ایران و بخصوص خوزستان در جنوب غرب ایران بعد از اسلام و شوش قبل از اسلام به طور سنتی دربناهای معماری که جنبه مذهبی داشته، اعم از معابد و آتشکده‌های قبل از اسلام و مساجد، حسینیه‌های بعد از اسلام از عنصر آجر استفاده می‌شده.

 ترکیب فرم‌های مذهبی و ظروف آزمایشگاهی « تکرار دو عدد ارلن » در درون یکدیگر را نشان می‌دهد که قسمت بالای آنها تکرار 4 عدد لوله آزمایشگاهی را تداعی می‌کند. دو ارلن طراحی شده روی کتاب باز قرار گرفته که باز بودن کتاب نمادی است از آموزش برای همه و همچنین عنصر کتاب نمادی از مسئله آموزش و آکادمیک را نشان می‌دهد.

 تقارن در آرم بر اساس اصل تقارن که در هنرهای اسلامی است استفاده شده  است.

منشور اخلاقی:

فاحلض لهم جناحک و الن لهم جانبک و ابسط لهم وجهک

بال فروتنی را بر مردم بگستران و با آنان با نرمش رفتار کن و همواره گشاده رو باش.      "حضرت علی علیه السلام"

 

با استمداد از الطاف بیکران ربوبی و در سایه توجهات حضرت ولی عصر (عج) رضایت الهی را سر لوحه کار خود قرار داده و منشور اخلاقی این دانشگاه را به منظور نهادینه کردن فرهنگ تکریم ارباب رجوع اعلام داشته و در راه خدمتگزاری به اقشار معزز جامعه اسلامی تلاش می نماییم.

  • حضور به موقع در محل کار و احترام به وقت ارباب رجوع
  • رعایت عدل و انصاف در ارائه خدمات به مراجعین
  • رعایت کرامت انسانی و ارزشهای اخلاقی و اسلامی در محیط کار
  • پاسخگویی به مراجعین همراه با متانت و خوشرویی
  • تلاش، دلسوزی، دقت عمل و جدیت در ارائه خدمت و پیشبرد اهداف دانشگاه
  • توجه به انتقادها و پیشنهادهای سازنده مراجعین
  • حفظ اسرار و امانتداری و پیگیری دقیق و به موقع خواسته های قانونی مراجعین
  • حفظ بیت المال و استفاده بهینه از امکانات و زمان
  • جلوگیری از تضییع حقوق ارباب رجوع و دانشگاه
  • آراستگی ظاهر و پوشش متناسب با فرهنگ اسلامی
  • تلاش در جهت ایجاد محیط کار پاکیزه و با نشاط
  •